Gebruik jij 'alarmtaal'?
Eén van de aspecten waarop ik opmerkzaam ben bij mijn cliënten met chronische pijn, is of ze ‘alarmtaal’ gebruiken. Als je ‘alarmtaal’ gebruikt, duidt dat er in mijn ogen op, dat je waarneemt en spreekt vanuit een jeugdig referentiekader.
Ik merk dat degenen die ‘alarmtaal’ gebruiken, onrustig worden. Dat zie ik in de toegenomen spierspanning, een veranderende ademhaling, maar ook in de ‘dalende’ emotionele gemoedstoestand en in de verminderde uitstraling (X-factor). Het gebruik van alarmtaal zie ik als één van de vijf belangrijkste factoren die chronische pijn in stand houden!
Voorbeeld
Esther komt mijn praktijkkamer binnen en ik vraag aan haar: “en, hoe ging het met de ontspanningsoefeningen die je de vorige keer hebt geleerd”?
Dan zie ik haar ogen lichtjes toeknijpen, ik zie een frons in haar voorhoofd ontstaan en rimpels die zich verdiepen. Ze heft haar schouders licht omhoog en naar voren en er is een toegenomen spanning zichtbaar in haar hele lichaam. Haar ademhaling wordt oppervlakkig en ze maakt op mijn dan een zorgelijke indruk. Haar antwoord op mijn vraag luidt: “Ik vond het best lastig en ingewikkeld om…”. Als begeleider denk ik dan: ‘alarm’!
Welke woorden vallen onder 'alarmtaal'?
De onderstaande woorden (en synoniemen daarvan) classificeer ik als ‘alarmwoorden’:
- lastig,
- moeilijk,
- ingewikkeld,
- vreselijk,
- verschrikkelijk,
- afschuwelijk,
- zwaar, etc.
Wanneer je deze woorden gebruikt, dan maak je in je beleving de huidige situatie waarschijnlijk gevoelsmatig zwaarder dan nodig is. Esther uit zich dan op een manier die niet bij haar kalenderleeftijd past. Mentaal vertrek je uit een referentiekader van waaruit je iets moet bereiken en je beleeft het eigenlijk als 'niet te behalen'.
Cognitief gezien merk ik een ‘piekerstand’ op, waarbij Esther zichzelf onbewust in een jeugdige positie houdt of manoeuvreert. Ze excuseert zich, doet zich onmachtig voor en maakt zich klein.
Is het gebruik van 'alarmtaal' fout?
In mijn ogen wél als je er gevoelsmatig in blijft ‘hangen’, maar niet als je het gebruikt als de start van een bewustwordingsproces.
Als ik bij mijn cliënten doorvraag, om meer helderheid te krijgen in wat ze nu echt willen zeggen, dan luidt het antwoord bijna ALTIJD iets in de trant van:
- “Ik weet nog niet hoe ik ………”
- “Ik vraag mij af of dat haalbaar is”
- “Ik heb geen idee of ik dat kan” etc.
- “Ik wil niet met mijn pijn geconfronteerd worden”
- “ik zie het niet zitten” etc.
Ik noem dat realistisch taalgebruik. Als Esther realistische taal gebruikt, dan zie ik haar lichaam ontspannen.
Haar uitstraling (X-factor) neemt toe, ze kijkt ineens blij, soms stralend en de rimpels in haar gezicht verdwijnen! Ze maakt dan een krachtige indruk én … ze voelt het zelf ook!
Moet je 'alarmtaal' vermijden?
Ook ik gebruik regelmatig ‘alarmtaal’, dat hoef je m.i. niet als een heilige proberen te vermijden (want dan houdt je jezelf juist gevangen in datzelfde jeugdige perspectief).
Ik merk het op als ik het doe en dan vraag ik mijzelf af: ‘wat bedoel ik eigenlijk, wat wil ik overbrengen, wil ik dat die ander van mij begrijpt'? Dat brengt mij weer in mijn krachtige zelf.
Ik ben benieuwd of jij ook wel eens 'alarmtaal' gebruikt en of je hebt opgemerkt of en zo ja hoe dit dan effect op je heeft. Ik lees je commentaar graag hieronder in de commentaar sectie.
Interessant Mark, ik herken dit wel. Als je de taal wijzigt in je hoofd dan verandert ook je energie. Ik heb ook geleerd dat woorden een bepaalde woordwaarde hebben: ik hou van jou heeft een andere waarde dan ik hou van ijs (dat doe ik ook).
Woorden zijn zo machtig krachtig!